İçindekiler
En çok rastlanan sağlık problemlerinden ve şikayetlerinden birisi baş ağrısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak pek çok kişi de rastlanan baş ağrısı şikayeti her yaştaki her cinsiyetteki ve her ırktaki insanı etkileyebilecek problemlerden biridir. Erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre daha azdır.
Baş ağrıları insanları halsiz, bitkin, yorgun bırakır ve yaşam kalitesini düşürerek aktivitelerini engelleyebilir. Her 10 kişiden birinin baş ağrısı şikayeti bulunmaktadır.
Başımızın herhangi bir yerinde oluşabilecek baş ağrısı pek çok insanın şikayet ettiği durumlardan biridir. Genellikle geçici ağrılar olmakla beraber insanların acile yaptıkları başvuruların %3'lük kısmı baş ağırlarından kaynaklanmaktadır. Ancak inatçı baş ağrıları da vardır ve erkenden tedbir alınması gerekir.
Erken müdahale hayat kurtaracağı için şiddetli bir baş ağrısı yaşamanız durumda acilen bir doktora danışmanız gerekir. Ağrının sebebini tespit edebilmek için fizik muayene, laboratuvar teknikleri ve radyolojik görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır.
Uluslararası Baş Ağrısı Derneği'ne göre baş ağrıları 14 grup ve yüzlerce alt gruptan oluşur. Eğer baş ağrısının bariz bir sebebi yoksa ve doğrudan ortaya çıkıyorsa primer baş ağrısı olarak adlandırılır. Bu durumda en çok rastlanan tipler; migren, gerilim tipi ve küme tipi baş ağrılarıdır.
Sekonder baş ağrıları olarak bilinen ve çok az bir oranda görülen bu ağrılar belli bazı hastalıklara bağlı olarak oluşur. Örneğin beyin damar hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, beyin tümörleri, anevrizmalar, adet düzensizlikleri, uyku düzensizlikleri, kronik ilaç kullanımı, göz hastalıkları, sinüzit, menenjit gibi hastalıklara bağlı olabilir. Bu hastalıklar sonucu ortaya çıkan baş ağrılarına sekonder baş ağrıları denir.
Dünya Sağlık Örgütü yani WHO, pek çok kişinin hayatının bir döneminde baş ağrısı problemi yaşadığını belirtmiştir. Baş ağrısı, başın herhangi bir kısmında meydana gelse bile şikayetin az ya da çok olması kişiden kişiye değişmektedir. Bazı belirtiler için acil müdahale ve sıkı takip gerekir.
Acil olarak müdahale edilmesi gereken durumlar arasında; ense sertliği, deri döküntüsü, kusma, sersemlik ve konuşma güçlüğü, 38 derece ve üzeri ateş, vücudun bir bölümünde felçlik veya görme kaybı sayılabilir.
Bu belitiler meydana geldiğinde acil olarak bir doktora gitmeniz gerektiğini unutmayınız. Ayrıca geçici bir durum olduğunu düşünerek müdahale için geç kalınmasına sebep olmamak için oluşan durumları dikkatli bir şekilde kontrol etmeniz ya da yakınınızdaki birinin kontrolü altında olmanız sağlığınız açısından oldukça önemli bir durumdur.
Baş Ağrısı Çeşitleri
Primer olarak adlandırılan baş ağrısı çeşidinde baş ağrısını tetikleyen faktör bir hastalık ya da allerjik durum olarak karşımıza çıkmaz. Primer baş ağrıları ataklar şeklinde ya da kronik olarak yani uzun seyirli bir şekilde meydana gelebilir. Ataklar şeklinde meydana gelen baş ağrıları ara ara belirginleşir ve sonra kaybolur.
Ataklar şeklinde meydana gelen baş ağrıları genel olarak 30 dakika - birkaç saat sürebilir. Kronik yani uzun süreli olan baş ağrıları ise devamlı olan ağrılardır. Bu ağrılar günlerce sürebilir ve sağlık durumunuzu olumsuz yönde etkileyebilir.
Uzun süreli yani kronik baş ağrıları için tedavi olarak ağrı kontrol yöntemlerine başvurulur. Pek çok farklı türde baş ağrısı bulunur;
En sık olarak karşılaşılan baş ağrısı türü gerilim tipi baş ağrısıdır. Bu baş ağrısı tipi genellikle 20 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür, baş ve boyundaki kasların sıkı bir şekilde gerildiği hissi hastaların genel ifadeleridir.
Gerilim tipi baş ağrısı vücudunuzun yanlış pozisyonda uzun süre kalması sonucu oluşabilir. Stres durumu da yine baş ağrısını tetikleyen faktörler arasında bulunmaktadır.
Yüzün ya da başın belirli kısımlarında belirgin olarak ağrı oluşması durumu ile gerçekleşen baş ağrısı türü küme tipi baş ağrısı olarak adlandırılır. Bu baş ağrısının oluşması sonucu gözde sulanma ve burunda akıntı oluşabilir. Uzun sürelidir bazen haftalar boyunca bile sürebilir.
Küme tipi baş ağrısı her gün olabileceği gibi gün içinde birden fazla da olabilir. Tam olarak nedeni bilinmemektedir. En çok etkilenenler ise 20 40 yaş arasındaki erkeklerdir. Ataklar şeklinde oluşur ve bu atakların süresi kişiden kişiye değişebilir.
Ciddi seyirli olarak meydana gelen baş ağrısı türü ise migrendir. Genellikle yüzün bir yarısında ortaya çıkar ve zonklayıcı tarzdadır. Migrenin de pek çok türü vardır. Auralı ve aurasız olmak üzere ikiye ayrılabilir. Bunların da alt grupları vardır.
Kronik migren uzun süreler devam eden bir baş ağrısı çeşitidir. Bazı hastalarda 15 gün sürebilir.
Bazı migren türlerinde hastalar, yanıp sönen ışıklar ya da parıltılar, kör nokta, yıldızlar gibi görsel problemler yaşayabilir. Bunun yanında yüzün ya da vücudun bir bölümde karıncalanmalar meydana gelebilir. Bunların dışında konuşma güçlüğü oluşabilir. Bu tarz şikayetiniz olduğu zaman hemen bir doktora gitmeniz gerekir. Ayrıca migren ailesel olarak geçiş gösteren bir hastalık olabiliyor ve kadınlar migrene daha yatkındır.
Aniden oluşan ve ciddi seyirli olan baş ağrısı, beyinde bulunan kan damarları ile alakalı olabilir ve acil müdahale edilmesi gerekebilir.
Kan basıncının yükselmesi sonucu oluşan baş ağrısı şikayeti tansiyon baş ağrısı olarak adlandırılır.
Boyun bölgesinde bulunan omurga kısmına servikal omurga adı verilir. Bu omurgalar dejenerasyona uğrarsa ya da omurilik kanalına baskı oluşursa servikonejik baş ağrıları oluşabilir. Ayrıca şiddetli baş ağrısının yanında şiddetli boyun ağrısı da oluşabilir.
Travma sonrası baş ağrısı ortaya çıkabilir. Düşme, trafik kazası ya da farklı yaralanmalar sonucu baş ağrısı meydana gelebilir.
Beyin omurilik sıvısının azalması sonucu spinal baş ağrıları meydana gelebilir. Epidural ya da spinal anestezi işlemlerinden sonra bu duruma rastlanabilir.
Baş Ağrısı Nasıl Geçer?
Kadınların pek çoğunda doğumdan sonra ilk hafta içerisinde bir baş ağrısı yaşadığı tespit edilmiştir. Bu duruma postpartum baş ağrısı adı verilmiştir. Bu baş ağrısı östrojen seviyesindeki değişiklik sebebi ile ortaya çıkmaktadır.
Doğumdan sonra östrojen seviyesi düşüyor ve depresyon gelişimi ortaya çıkabiliyor. Bu duruma ek olarak stres durumu, uyku düzeninin bozulması, halsizlik ve yorgunluk gibi durumlar da postpartum baş ağrısının oluşumunda rol oynayan faktörler arasında bulunur.
Sürekli bir baş ağrısı yaşıyorsanız bu durumda sekonder baş ağrısı durumunun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bu durumda ağrılar süreklilik kazanmıştır ve altta psikoloji nedenler de yatıyor olabilir. Eğer beyin kanaması sonucu oluşan bir baş ağrısı varsa yani hematom kan toplanması, beyin toplar damarlarında pıhtı oluşumu, menenjit ve temporal arterit tarzında rahatsızlar oluşmuşsa bu durum geçmeyen baş ağrılarına neden olabilir.
Baş ağrısı oluşumunda derinlerde yatan bir sebep yani sağlık sorunu varsa tedavi edilmesi gerekir. Bunun için konunun uzmanı bir doktordan destek alabilirsiniz. Primer baş ağrıları oluşumunda ise doktor tıbbi özgeçmişinizi alır ve muayene eder daha sonra da tedaviye başlar.
Baş ağrısı tedavisi için pek çok ilaç bulunmaktadır. Migren tedavisi yapılırken baş ağrısını tetikleyen faktörleri azaltmak hedeflenir. Tedavi yöntemleri koruyucu ve atak tedavileri olarak ikiye ayrılmaktadır.
Hastanın ne sıklıkta baş ağrısı yaşadığı tedaviye karar verilmesi konusunda önemli bir faktördür. Ağrıyı kontrol etmek amacı ile basit ağrı kesiciler ile tedavi sağlanabilir. Bunun yanında nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir, ergotamin etken maddeli ilaçlar veya triptan grubu ilaçlar da kullanılabilir. Ağrı kesiciler sürekli kullanıldığı zaman organlara geri dönüşü olmayan hasarlar verebilir.
Koruyucu önleyici bir tedavi gerçekleştirilecekse bu durumda baş ağrısının bir ayda dört ve üzerinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Koruyucu tedavi sağlayan ilaçların her gün alınması gerekmektedir. Bu tür ilaçları kullanmak için kesinlikle doktorun reçete etmesi gerekir. Sonrasında doktorunuzun vermiş olduğu ilaçlara ve kurallara düzenli bir şekilde uymanız sağlığınız açısından önemlidir.
Yaşadığınız baş ağrısının sıklığına göre uygulanacak tedavi yöntemlerine alte rnatif olarak kullanılan tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler şunlar olabilir;
Migren için akupunktur tedavisi gerçekleştirilebilir.
Gerilim tipi baş ağrısı yaşıyorsanız bu durumda ise biofeedback yani geri bildirim gevşeme eğitimi alternatif tedavi olarak uygulanabilir.
Kronik ağrılar yaşıyorsanız derin doku masajı yapılabilir. Ya da nefes egzersizleri, aromaterapi, riboflavin, magnezyum da etkili olabilir.
Bunların dışında botox da son zamanlarda baş ağrısı tedavisi için tercih edilen yöntemler arasında bulunmaktadır. Altı ayda veya dört ayda bir olmak üzere yılda iki veya üç kez yapılabilir.
Baş ağrısını engellemek için öncelikle kendi yaşam tarzınızı değiştirebilirsiniz. Örneğin;
Baş ağrınızın oluşmasında tetikleyici durumlar nedir? Bunu tespit etmekle işe başlayabilirsiniz. Gün içerisinde hangi aktiviteleri yaptıktan sonra başınızın ağrıdığını tespit edebilirsiniz. Örneğin bilgisayarla çok meşgul olduğunuz belirli bir saat aralığı varsa ve bu saatten sonra başınız ağrıyorsa bu durumu not edin ve bu aktiviteleri azaltabiliyorsanız azaltın.
Baş ağrısı sebeplerinden biri de alkol tüketimidir. Alkol tüketiminizi sınırlayarak başlayabilirsiniz. Alkol ve kırmızı şarap baş ağrısına sebep olan faktörlerdendir.
İçerisinde nitrat bulunan işlenmiş gıdalar da baş ağrısına sebep olabilir. Örneğin; çikolata baş ağrısına sebep olabilir. Çünkü nitratlar vücutta bulunan kan damarlarını etkiler. Bu damarlar ile etkileşir ve baş ağrısı oluşumuna sebep olur.
Uyku düzeni, uyku kalitesi de yine baş ağrısını etkileyen faktörler arasında bulunmaktadır. Uyku kalitesi sağlıklı yaşam için oldukça önemlidir. Bunun yanında migren ve baş ağrılarının oluşumunu engellemek için uyku düzeninizi düzeltmek ile bu sorunu ortadan kaldırabilirsiniz.
Uzun süreler bilgisayar ya da cep telefonu kullanmak zorundaysanız ense kaslarınızda yorulma ve ağrılar oluşur. Sık sık pozisyonunuzu değiştirerek ağrıları engelleyebilirsiniz. Ya da oturduğunuz sandalyeyi daha rahat bir sandalye ile değiştirebilirsiniz.
Baş ağrısını etkileyen faktörlerden biri de açlıktır. Öğünleri atlamadan düzenli bir şekilde beslenmek baş ağrısını önleyici olabilir.
Stres durumu baş ağrısının belki de en önemli sebeplerinden biridir. Bu sebepten dolayı stresli ortamlardan uzak durabilirsiniz. Ya da böyle ortamlarda bulunmak zorundaysanız stresle başa çıkma yöntemlerini öğrenebilirsiniz. Bu sayede baş ağrılarınızı kontrol altına alabilirsiniz ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
Benzer Yazılar
Bu yazıya benzer içerik bulunamadı.
